Δοκός με στρέψη

Όταν σε μία δοκό πατάει πλάκα (ή δοκός μόνο από τη μία πλευρά), η δοκός αυτή καταπονείται σε άμεση στρέψη.

Για τα συνήθη κτίρια σε σεισμικές περιοχές, η στρέψη είναι μία εντατική κατάσταση ιδιαίτερα επικίνδυνη, επειδή:

α) Είναι ισοστατική ένταση, δηλαδή αν δημιουργηθεί μία αστοχία, δεν υπάρχει η δυνατότητα μετάπτωσης σε άλλη στατική κατάσταση.

β) Οι στροφές στη δοκό, λόγω ερπυσμού, είναι μεγάλες και επομένως τα βέλη κάμψης των πλακών πολύ μεγάλα.

γ) Ο τύπος της αστοχίας είναι διατμητικός, άρα ψαθυρός, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν προειδοποιήσεις για επικείμενη αστοχία.

δ) Δεν είναι εύκολα αντιληπτό από τους τεχνίτες ότι πρέπει να ξεκαλουπώνονται όχι στους συμβατικούς χρόνους, αλλά μετά το χρόνο ξεκαλουπώματος των επόμενων φάσεων, των σκυροδετήσεων που την επηρεάζουν.

ε) Η όπλιση των δοκών υπό στρέψη έχει ειδικούς κανόνες, για την εφαρμογή των οποίων χρειάζεται και καλή γνώση και εξαιρετική επιμέλεια εφαρμογής.

Είτε η διατομή της δοκού είναι κοίλη, είτε είναι συμπαγής, αντιδρά και εξισορροπεί τη στρεπτική ροπή με μία κλειστή ροή στρεπτικών διατμητικών τάσεων, σε μία περιμετρική ζώνη.

Λόγω της ανάγκης υψηλής διατμητικής αντοχής, οι δοκοί υπό στρέψη, κατά κανόνα, κατασκευάζονται με μεγάλο πλάτος, ώστε η διατομή της δοκού να προσεγγίζει το τετράγωνο σχήμα.

Η στρέψη δημιουργεί λοξό εφελκυσμό σε όλη την περίμετρο της δοκού και για την ανάληψή του απαιτείται ταυτόχρονα διαμήκης και εγκάρσιος οπλισμός. Ο διαμήκης οπλισμός των πελμάτων της δοκού, εξασφαλίζεται με τις πάνω και κάτω ράβδους της, ενώ ο διαμήκης οπλισμός των παρειών εξασφαλίζεται με τις ράβδους που τοποθετούνται καθ’ ύψος στα σκέλη των συνδετήρων.

Για να μπορεί να λειτουργεί καλά ο διαμήκης οπλισμός στην περιοχή των στηρίξεων, όπου εμφανίζεται συνήθως και η μεγαλύτερη στρεπτική ένταση, πρέπει όλες οι ράβδοι των πελμάτων και του κορμού να αγκυρώνονται καλά στο υποστύλωμα.

Για να μπορεί να λειτουργεί καλά ο εγκάρσιος οπλισμός που είναι οι συνδετήρες, πρέπει αυτοί να είναι καλά κλειστοί, γι’ αυτό και επιβάλλεται να κατασκευάζονται με διπλό κλείσιμο (διπλό καπάκι).

Η αγκύρωση των ράβδων της πλάκας που πατάει πάνω στη δοκό, πρέπει να γίνεται τουλάχιστον με διπλή κάμψη, όπως φαίνεται στο παραπάνω ανάπτυγμα. Κατά τα άλλα, η όπλιση της πλάκας ακολουθεί τους κανόνες που ισχύουν για τους προβόλους, όπως αναπτύσσονται στο επόμενο κεφάλαιο.

Για να είναι εφικτή η τοποθέτηση των ράβδων της πλάκας, πρέπει να είναι ανοιχτό το καλούπι στην πίσω πλευρά της. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να κατασκευαστεί κατά 50 mm πιο κοντό το κατακόρυφο τμήμα της ράβδου της πλάκας, ώστε να τοποθετηθεί με άνεση πάνω από τον διαμήκη οπλισμό του πυθμένα της δοκού.

Υπάρχει και μία πιο πολύπλοκη, αλλά παλιά και καλά δοκιμασμένη πρακτική: στην περιοχή της πλάκας που δημιουργεί τη στρέψη, κατασκευάζεται μονοκόμματος ο συνδετήρας μαζί με τη ράβδο της πλάκας, όπως φαίνεται στο σχήμα.