Επικαλύψεις Οπλισμών

Οι λόγοι που επιβάλλουν την επικάλυψη των οπλισμών είναι:

α. Η προστασία του οπλισμού από την οξείδωση (σκουριά).

β. Η εξασφάλιση συνάφειας (πρόσφυσης) του χάλυβα με το σκυρόδεμα.

γ. Η πυρασφάλεια: οι οπλισμοί προστατεύονται από το σκυρόδεμα που τους περιβάλλει, από την αλλοίωση που θα δημιουργούσε σ' αυτούς η ανάπτυξη υψηλών θερμοκρασιών σε περίπτωση φωτιάς στο κτίριο.

δ. Η δυνατότητα χαντρώματος, χωρίς να θίγονται τα σίδερα .

Γενικά, οι επικαλύψεις που εξασφαλίζονται με πλαστικά στηρίγματα έχουν σημαντικό κόστος, όσον αφορά την προμήθεια των πλαστικών, έχουν όμως ελάχιστο κόστος, όσον αφορά την εργασία τοποθέτησής τους.

Βέβαια, ως στηρίγματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ευτελή υλικά, π.χ. κομμάτια από μάρμαρο, τα οποία δεν έχουν κόστος προμήθειας, έχουν όμως υψηλό κόστος τοποθέτησης. Το μεγάλο τους πρόβλημα ωστόσο είναι, το αν και κατά πόσο θα τοποθετηθούν σωστά, μια και αυτού του είδους τα στηρίγματα τοποθετούνται μετά το σιδέρωμα και λίγο πριν από τη σκυροδέτηση.

Σε περίπτωση πρόβλεψης εμφανών σκυροδεμάτων, μπορούν να χρησιμοποιούνται τοπικοί ή γραμμικοί αποστατήρες από ινοπλισμένο σκυρόδεμα, ή ακόμα και σιδερένια καβαλέτα με απολήξεις από ινοπλισμένο σκυρόδεμα.

Επικάλυψη κάτω οπλισμού πλακών

Η ελάχιστη επικάλυψη που πρέπει να εξασφαλίζεται για τους οπλισμούς των πλακών, συνήθως, κυμαίνεται από 20 έως 30 mm ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος λειτουργίας του κτιρίου. Τα 20 mm θα αντιστοιχούσαν σε ξηρό κλίμα και τα 30 mm σε παραθαλάσσια περιοχή.

Η εξασφάλιση της επικάλυψης επιτυγχάνεται μόνο με στηρίγματα (ονομάζονται αποστατήρες ή spacers), τα οποία πρέπει να είναι, σώματα ουδέτερα στην οξείδωση και τοποθετούνται ανά 1.00 m περίπου.

Η πιο απλή λύση εξασφάλισης της επικάλυψης των οπλισμών είναι οι ειδικές πλαστικές βέργες, όπως φαίνεται στην εικόνα. Απαγορεύεται η εξασφάλιση της επικάλυψης με ράβδους χάλυβα, επειδή είναι βέβαιη η οξείδωση τους.

Όταν οξειδωθεί η χαλύβδινη ράβδος, φουσκώνει και πετά την οποιαδήποτε επικάλυψη σκυροδέματος και στη συνέχεια το σοβά, με εξαιρετικά δυσάρεστα αποτελέσματα τόσο για την ασφάλεια των ενοίκων, όσο και για τη ζωή του έργου.

Εξασφάλιση της θέσης του πάνω οπλισμού πλακών

Ο πάνω (αρνητικός) οπλισμός των πλακών, είτε πρόκειται για στήριξη μεταξύ δύο πλακών, είτε για στήριξη πλάκας με μπαλκόνι, εξασφαλίζεται αποτελεσματικά μόνο με τη χρήση ειδικών καβαλέτων.

Στη συνεχή πλάκα του παραδείγματος με τον πρόβολο, η εξασφάλιση του πάνω οπλισμού επιτυγχάνεται με τρεις τρόπους:

(α) άμεσα επί του ξυλοτύπου, με χρήση τετράποδων καβαλέτων

(β) έμμεσα με χρήση καβαλέτων αναδιπλούμενου πλέγματος (μανδύα) και

(γ) έμμεσα με χρήση καβαλέτων τύπου S.

Άμεσο, τετράποδο καβαλέτο.

Είναι προκατασκευασμένο προϊόν από λεπτή χαλύβδινη ράβδο, ενώ τα στηρίγματα του είναι εμβαπτισμένα σε πλαστικό υλικό, για να μην οξειδώνονται στην περιοχή της στήριξης του καβαλέτου επί του ξυλοτύπου.

Έμμεσο, καβαλέτο τύπου S ή φιδάκι.

Στην αγορά κυκλοφορεί προκατασκευασμένο σε πακέτα, σε επίπεδη μορφή. Η μορφή φιδιού δίνεται κατά την τοποθέτηση του.

Έμμεσο καβαλέτο μανδύα.

Κατασκευάζεται εύκολα με αναδίπλωση στο επιθυμητό ύψος, από πλέγμα τυποποιημένης πυκνότητας, π.χ. Φ8/200. Στις περιπτώσεις ελευθέρων παρυφών, όπως είναι οι ακμές μπαλκονιών, εκτός από τη λειτουργία του ως καβαλέτου, εξασφαλίζει και την ανάγκη οπλισμού τύπου φουρκέτας, που είναι απαραίτητος για τη συνοχή των κούτελων.

Έμμεσο καβαλέτο φουρκέτα.

Για αμιγή χρήση ελευθέρων παρυφών πλακών.

Σε περίπτωση χρησιμοποίησης πλέγματος ως οπλισμού στην πάνω ακραία στήριξη της πλάκας, αρκεί για την εξασφάλιση της θέσης του, ένα καβαλέτο τύπου S που στηρίζεται στην κάτω εσχάρα του οπλισμού, κατά μήκος της περιοχής του πλαστικού αποστατήρα.

Σε περίπτωση χρησιμοποίησης σπαστών ράβδων του ανοίγματος στην πάνω ακραία στήριξη, η εξασφάλιση της θέσης του πάνω οπλισμού επιτυγχάνεται από την κάμψη των ράβδων και τότε πιθανόν να μην είναι αναγκαία τα έμμεσα καβαλέτα.

Στην αριστερή στήριξη της συνέχειας των πλακών, τοποθετούνται δύο έμμεσα καβαλέτα τύπου S που στηρίζονται στην κάτω εσχάρα του οπλισμού κατά μήκος της περιοχής των πλαστικών αποστατήρων.

Στη δεξιά στήριξη της συνέχειας των πλακών, που είναι το μπαλκόνι, τοποθετούνται δύο σειρές καβαλέτα, μία σειρά έμμεσων καβαλέτων μανδύα που στηρίζονται σε δύο διαμήκεις αποστατήρες και μία σειρά άμεσων τετράποδων αποστατήρων.

Η πλευρική εξασφάλιση του μανδύα με τοπικούς αποστατήρες είναι απαραίτητη και πρέπει να γίνεται αμέσως μετά την τοποθέτηση του μανδύα και πριν το δέσιμο των ράβδων των πλακών. Σε περίπτωση χρησιμοποίησης ροδελών, γενικά καλό είναι αυτές να είναι κατακόρυφες, ώστε να μην παρασύρονται κατά τη διάρκεια της σκυροδέτησης. Όταν όμως πρόκειται για κούτελα πλακών, μπορεί να τοποθετούνται και οριζόντια (όπως στο σχήμα), επειδή το σκυρόδεμα σ’ αυτές τις περιοχές δεν πέφτει απ’ ευθείας.

Εναλλακτική λύση της προηγούμενης, σε περίπτωση χρησιμοποίησης ελαφρού δομικού πλέγματος στην κάτω στρώση του προβόλου, αποτελεί η χρήση έμμεσων καβαλέτων τύπου S αντί άμεσων τετράποδων καβαλέτων. Σ’ αυτή την περίπτωση είναι πρακτικότερο να τοποθετείται μανδύας σε σχήμα φουρκέτας, ώστε να συρταρώνει μέσα στη φουρκέτα το πλέγμα εύκολα.

Εναλλακτικά, ακόμη και στην περίπτωση που υπάρχει πλέγμα στην κάτω στρώση πλάκας ή προβόλου, μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα τετράποδα καβαλέτα αντί έμμεσων καβαλέτων τύπου S.

Καβαλέτα από χαλύβδινες ράβδους οπλισμού που πατάνε πάνω στον ξυλότυπο απαγορεύονται. Άλλωστε η χρήση παλιού τύπου αυτοσχέδιων καβαλέτων είναι και ακριβότερη λύση.

Επικάλυψη οπλισμού δοκών

Η ελάχιστη επικάλυψη που πρέπει να εξασφαλίζεται για τους οπλισμούς των δοκών, συνήθως, κυμαίνεται από 25 έως 35 mm ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος λειτουργίας του κτιρίου. Τα 25 mm αντιστοιχούν σε ξηρό κλίμα και τα 35 mm σε παραθαλάσσια περιοχή.

Η στήριξη των συνδετήρων στη βάση της δοκού εξυπηρετεί να γίνεται επάνω σε ενιαία αδρανή και ανθεκτική βέργα, επειδή όλα τα φορτία των οπλισμών μεταφέρονται σ' αυτά τα σημεία.

Οι πλευρικές επικαλύψεις του κλωβού των συνδετήρων πρέπει να εξασφαλίζονται με κατάλληλα πλαστικά στηρίγματα. Στην περίπτωση χρησιμοποίησης βιομηχανικού κλωβού, οι ροδέλες είναι προτιμότερο να τοποθετούνται πάνω στις συνδετικές ράβδους, ώστε να μην παρασύρονται από το σκυρόδεμα.

Τα πλαϊνά στηρίγματα, δεν φέρουν βάρος, γι’ αυτό και δεν είναι απαραίτητο να είναι βαρέως τύπου, τοποθετούνται δε μετά την τακτοποίηση του κλωβού των συνδετήρων στο εσωτερικό της δοκού και πριν το δέσιμο των ράβδων της δοκού και των επ’ αυτών ράβδων των πλακών.

Η τοποθέτηση πλαϊνών διαμήκων πλαστικών ράβδων (όμοιων με αυτές που τοποθετούνται στον πάτο της δοκού) δημιουργούν δύο προβλήματα: α) δεν επιτρέπουν την άνετη τοποθέτηση του κλωβού των συνδετήρων στο εσωτερικό της δοκού και β) εμποδίζουν τη σωστή σκυροδέτηση της δοκού. Αν ο κλωβός των συνδετήρων είναι βιομηχανικός, άρα έχει διαμήκεις συνδετικές ράβδους, τότε μπορούν να χρησιμοποιηθούν κομμάτια πλαστικών ράβδων, τοποθετημένα όμως κατακόρυφα.

Επικάλυψη οπλισμού υποστυλωμάτων

Η ελάχιστη επικάλυψη που πρέπει να εξασφαλίζεται για τους οπλισμούς των υποστυλωμάτων, συνήθως, κυμαίνεται από 25 έως 35 mm ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος λειτουργίας του κτιρίου. Τα 25 mm αντιστοιχούν σε ξηρό κλίμα και τα 35 mm σε παραθαλάσσια περιοχή.

Η εξασφάλιση της επικάλυψης των οπλισμών των υποστυλωμάτων είναι απλή. Αρκούν, για παράδειγμα, τέσσερα (4) μεμονωμένα στηρίγματα στην κορυφή του υποστυλώματος, καθώς στη βάση οι ράβδοι εξασφαλίζονται με δέσιμο στις αναμονές.

Ειδικά για τα υποστυλώματα, η χρησιμοποίηση στηριγμάτων για την εξασφάλιση της επικάλυψης των οπλισμών επιτυγχάνει και την ορθοκέντρωση των κατακόρυφων ράβδων, ώστε, όταν ο τεχνίτης κληθεί να σιδερώσει τον επάνω όροφο, οι ράβδοι θα είναι στη θέση τους και δεν θα χρειαστεί να καταβάλει σημαντικό κόπο - που σημαίνει και πρόσθετο κόστος - για να τις φέρει στη σωστή θέση.

Η επικάλυψη μπορεί να εξασφαλιστεί, είτε με ροδέλες στην κορυφή των ράβδων (σ’ αυτές τις θέσεις δεν υπάρχει πρόβλημα να παρασυρθούν από το σκυρόδεμα), είτε με κατακόρυφες ροδέ-λες αγκυρωμένες πάνω στους συνδετήρες, είτε με κομμάτια πλαστικής βέργας τοποθετημένης κατακόρυφα πάνω στον ξυλότυπο.

Σε κάθε περίπτωση, η τοποθέτηση των αποστατήρων γίνεται μετά την τοποθέτηση του κλωβού των συνδετήρων, ώστε αφενός να γίνει εύκολα η τοποθέτηση του κλωβού και αφετέρου να ορθοκεντρωθούν οι ράβδοι με επιμέλεια.

Επικάλυψη οπλισμού τοιχείων

Για την εξασφάλιση της επικάλυψης των ακραίων υποστυλωμάτων των τοιχείων ισχύουν τα ίδια με τα υποστυλώματα, ενώ σε ότι αφορά την εξασφάλιση της επικάλυψης του πλέγματος του οπλισμού των κορμών των τοιχείων ισχύουν τα παρακάτω:

Εφόσον καλουπωθεί η πλάτη του τοιχείου, καρφώνονται πάνω στον ξυλότυπο ολόκληρες οι πλαστικές βέργες (το μήκος τους είναι συνήθως 2.0 m) ή ένα κομμάτι τους.

Στη συνέχεια τοποθετούνται τα ακραία υποστυλώματα και ο οπλισμός του κορμού. Μετά την τοποθέτηση του συνολικού οπλισμού, δένονται πάνω στην εσωτερική σχάρα οι αποστατήρες, ώστε μόλις μπει και το υπόλοιπο καλούπι να εξασφαλιστεί η επικάλυψη, αλλά και η ορθοκέ-ντρωση του οπλισμού.

Οι αποστατήρες στα πλαϊνά των πελμάτων είναι απαραίτητοι για να μη γλιστρούν οι οπλισμοί μονόπατα. Οι αποστατήρες αυτοί δεν φέρουν βάρος, γι’ αυτό και αρκούν λίγοι τοπικοί, οι οποίοι πρέπει να είναι κατακόρυφοι, ώστε να μη παρασύρονται από το μπετόν κατά τη διάρκεια της σκυροδέτησης.

Εξασφάλιση της θέσης του πάνω οπλισμού πλακών θεμελίωσης

Στην περίπτωσης ολικής ή μερικής κοιτόστρωσης, ή σε περιπτώσεις πυθμένων πισίνων, είναι απαραίτητο να τοποθετηθεί και πάνω πλέγμα οπλισμού.

Όπως και στις πλάκες της ανωδομής, στις περιοχές των άκρων της πλάκας, μπορεί να συνδυάζεται ο οπλισμός τύπου φουρκέτας, με οπλισμό ανοιχτού, ή κλειστού μανδύα.

Στον ενδιάμεσο χώρο, η εξασφάλιση της επικάλυψης μπορεί να επιτευχθεί με χρήση σιδηρών καβαλέτων τα οποία πατούν στην κάτω εσχάρα του οπλισμού.